Κοινωνικές & Πολιτικές Συνέπειες

Συνοπτικό σχεδιάγραμμα για το κεφάλαιο 41:

Η Αντιμετώπιση της Κρίσης

Ο Πρόεδρος Ρούσβελτ, ακολουθώντας τις ιδέες του οικονομολόγου Κέινς, εφάρμοσε το New Deal.

Οι 3 Πυλώνες του New Deal:

1. Κρατικές Επενδύσεις: Το κράτος έδωσε χρήματα για μεγάλα δημόσια έργα (δρόμους, φράγματα, πάρκα).
2. Θέσεις Εργασίας: Μέσω των έργων, οι άνεργοι βρήκαν δουλειά και απέκτησαν εισόδημα.
3. Τόνωση της Αγοράς: Οι εργαζόμενοι άρχισαν να ξοδεύουν ξανά, κινώντας την οικονομία.

Στόχος δεν ήταν πλέον η λιτότητα, αλλά η ενεργή παρέμβαση του κράτους για να σωθεί η οικονομία.

Τα Σημαντικότερα Γεγονότα (1929-1933)

Ένα σύντομο χρονολόγιο για να κατανοήσουμε τη σειρά των γεγονότων:

• Οκτώβριος 1929: Το Κραχ του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης (Μαύρη Πέμπτη).
• 1930-1931: Κλείσιμο τραπεζών και επιχειρήσεων. Η ανεργία εκτοξεύεται.
• 1932: Εκλογή του Φραγκλίνου Ρούσβελτ ως Προέδρου των ΗΠΑ.
• 1933: Εφαρμογή του New Deal (κρατική παρέμβαση στην οικονομία).
• 1933 (Ευρώπη): Ο Χίτλερ ανεβαίνει στην εξουσία στη Γερμανία, εκμεταλλευόμενος την κρίση.

Πώς η Φτώχεια έφερε τον Ακραίο Εθνικισμό

Στη Γερμανία, η οικονομική κρίση χτύπησε ακόμα πιο σκληρά λόγω των χρεών από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένας Γερμανός εργάτης περιγράφει:

«Το χρήμα δεν είχε καμία αξία. Πληρωνόμασταν το πρωί και τρέχαμε να αγοράσουμε ψωμί γιατί το απόγευμα η τιμή θα είχε διπλασιαστεί. Μέσα σε αυτή την απελπισία, ακούσαμε τον Χίτλερ. Υποσχέθηκε δουλειά, τάξη και περηφάνια. Όταν πεινάς, δεν σκέφτεσαι τη δημοκρατία, σκέφτεσαι την επιβίωση. Πολλοί τον πίστεψαν γιατί ήταν οι μόνοι που έδιναν μια ελπίδα, έστω και ψεύτικη.»

Συμπέρασμα: Η οικονομική εξαθλίωση αποτελεί συχνά γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη ακραίων πολιτικών ιδεολογιών.

Η Ελπίδα στο Πρόσωπο του Προέδρου

Χιλιάδες πολίτες έστελναν γράμματα στον Λευκό Οίκο ζητώντας βοήθεια. Ακολουθεί ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:

Το γράμμα αυτό δείχνει την ανάγκη για το πρόγραμμα New Deal που εφάρμοσε τελικά ο Ρούσβελτ.

Η Καθημερινότητα της Κρίσης

Μία από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες της Μεγάλης Ύφεσης ήταν τα συσσίτια. Άνθρωποι που μέχρι χθες είχαν δουλειές και αξιοπρέπεια, βρέθηκαν ξαφνικά στο δρόμο.

«Στέκονταν στη σειρά, σιωπηλοί, με τα μάτια χαμηλωμένα. Φορούσαν τα καλά τους ρούχα, τα κουστούμια που φορούσαν στη δουλειά πριν απολυθούν, αλλά τώρα ήταν τριμμένα. Δεν ζητιάνευαν χρήματα, ζητιάνευαν λίγη σούπα και ψωμί για να επιβιώσουν. Ήταν οι λεγόμενες "ουρές του ψωμιού" (breadlines). Η ντροπή ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους, καθώς ένιωθαν ότι απέτυχαν να φροντίσουν τις οικογένειές τους.»

ite>— Απόσπασμα από εφημερίδα της εποχής (New York Times, 1931)

Ερώτηση Κρίσεως: Πώς πιστεύετε ότι επηρέασε η ανεργία την ψυχολογία των πολιτών;

Σκοπός του Ιστολογίου

Το παρόν ιστολόγιο δημιουργήθηκε ως ψηφιακό εκπαιδευτικό εργαλείο για το μάθημα της Ιστορίας Γ' Γυμνασίου, εστιάζοντας στο Κεφάλαιο 41: «Κοινωνικές διαστάσεις της κρίσης του 1929». Λειτουργεί ως ένας κόμβος ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, παρέχοντας στους μαθητές πρόσβαση σε οργανωμένο υλικό και ιστορικές πηγές πέρα από τα όρια της σχολικής τάξης.

Παιδαγωγική Αξία και Διαδραστικότητα

Η ενσωμάτωση του διαδραστικού βίντεο (Interactive Video) που ακολουθεί, στοχεύει στην ενίσχυση της ιστορικής ενσυναίσθησης. Μέσω της οπτικοποίησης των συνθηκών του Μεσοπολέμου, οι μαθητές καλούνται να κατανοήσουν βιωματικά τις έννοιες της ανεργίας και της κοινωνικής εξαθλίωσης.

Η μέθοδος της ενεργητικής εμπλοκής (active learning) μέσω ερωτήσεων κατά τη διάρκεια της προβολής:

• Αυξάνει τα κίνητρα μάθησης και την προσοχή.
• Παρέχει άμεση ανατροφοδότηση (feedback).
• Μετατρέπει την παθητική παρακολούθηση σε κριτική σκέψη.

Διαδραστική Δραστηριότητα

Παρακολουθήστε το παρακάτω βίντεο και απαντήστε στις ερωτήσεις που εμφανίζονται: